27 apr 2013

Luna Lee en de gayageum




Net bij DWDD University de eerste google-zoekmachine gezien: een aantal
Luna Lee
discdrives in een Legobehuizing. Mooi. Mooi. Het leek wel een les over de oude Romeinen, nee de Grieken. Nee, het gaat in feite nog verder terug. Het heeft iets Minoïsch. Het lijkt bekend, we herkennen veel, maar het blijft tegelijkertijd onbegrijpelijk. Dat is vreemd voor een tijd, voor een ontwikkeling die de meesten van ons min of meer bewust hebben meegemaakt. Ik bedoel maar: de oude Macintosh Classic die er te zien was, heb ik thuis ook nog in een kast staan. Nog wat eerder heb ik nog wat zitten programmeren in basic, met een toetsenbord, een tv en een klein magisch doosje. Mijn programmaatjes werden opgenomen op een cassette, een woord dat je ook al bijna moet gaan uitleggen. Nostalgie naar een tijd waarin ik eigenlijk al niet meer jong was.

Gayageum
Een ander, maar toch vergelijkbaar gevoel kreeg ik, toen ik gisteren via Youtube zat te kijken naar een paar afleveringen van QI, de onvolprezen quizachtige show van Stephen Fry en Alan Davis. In de keuzelijst aan de rechterkant van het scherm stond plotseling een link naar iets, waarvan ik niet wist waarom Youtube het voorstelde: Voodoo Chile. Na wat gepieker ontdekte ik de bron: een leerling wilde eergisteren via mijn laptop en mijn grote HD-smartboard aan het einde van de les even laten zien en horen van welke muziek hij altijd vrolijk werd: Jimi Hendrix’ Crosstown Traffic. Guy is zelf een begaafd gitarist (ik zal ook iets van hem op dit blog zetten) en ik ken en deel zijn deels outofdate smaak.
Daar kwam Voodoo Chile dus vandaan. Maar het is geen versie van grootmeester Hendrix zelf. Het is een versie van een of ander Koreaans meisje op een of ander mij onbekend Koreaans instrument. Het was Luna Lee op de gayageum en het was fantastisch.



Op zo’n moment ben ik blij dat Google, Youtube en Facebook en meer van dat soort grootheden mijn surfgedrag onthouden. Alleen op zo’n moment, zeg ik er voor de zekerheid maar bij, want dat ik incontinentieluierreclames krijg aangeboden op het moment dat ik mijn leeftijd ergens prijsgeef, gaat me echt te ver. Dat kan ik tenslotte zelf bedenken.
Dit meisje, dit instrument en deze versie van Voodoo Chile kon ik niet zelf bedenken.


En daarna ga ik dan verder zoeken. Dan wil ik natuurlijk ook klassieke (?) gayageum-muziek horen. En daar zitten dan ook weer juweeltjes tussen. Zoals dit:


Maar eigenlijk ben ik geen wereldmuziekmens. Natuurlijk luisterde ik ooit naar de Missa Luba, naar Ravi Shankar en naar Ladysmith Black Mambazo, en geloof me, ik heb ervan genoten. Maar uiteindelijk kom ik steeds weer terug bij de westerse muziek. Maar die westerse muziek is wel nog steeds de wereld aan het kolonialiseren. Ho, ho, dat vind ik niet zo erg zolang het Voodoo Chile is of een ander nummer dat de toets van mijn kritiek kan doorstaan, maar meestal is het natuurlijk net de bagger die –op onnatuurlijke wijze- doorsijpelt naar exotische oorden.
Maar soms druppelt iets terug. Een meisje. Een gayageum. Dan ben ik gelukkig.
En gelukkig zijn, dat vind ik leuk.




Als toegift Guy Smeets met Red House:










24 apr 2013

Richie Havens / Han Bennink

Richie Havens is dood. Ik vernam het vanmorgen vroeg via de facebook-pagina van Dayna Kurtz. Zij kende hem persoonlijk, ze stond een aantal keer in zijn voorprogramma en hij speelde mee op haar eerste cd Postcards from Downtown. Ze schreef een mooi stuk naar aanleiding van zijn overlijden, dat ik iedereen wil aanraden.
Op zijn eigen site staat het als volgt: Beloved folk icon Richie Havens died Monday morning in his home from a sudden heart attack. He was 72. Havens first became part of musical history during his impromptu opening performance at the 1969 Woodstock Festival. Best known for his distinctive intense, rhythmic guitar style and soulful covers of pop and folk songs, Havens toured and recorded music for over 40 years before retiring from the road 3 years ago. Beyond his music, those who have met Havens will remember his gentle and compassionate nature, his light humor and his powerful presence.
Ik kende zijn muziek eigenlijk nauwelijks. Natuurlijk had ik zijn Freedom (Motherless Child) vaak gehoord, een van de talloze nummers die hij speelde op Woodstock. Moest spelen, omdat de andere muzikanten het festivalterrein niet konden bereiken: ze zaten vast in de file. Drie uur lang duurde zijn optreden daar. Ongetwijfeld heb ik nog meer van hem gehoord, want door dat optreden werd hij meteen een icoon. Maar gevolgd heb ik hem niet. Jammer, want van meet af aan had ik iets van: Goeie vent, die Havens. Zo’n uitstraling had hij wel. Het feit dat hij, zoveel jaren later, op een cd van Dayna Kurtz meespeelde, bevestigde dat vermoeden en haar stuk over hem nog veel meer.



Zonde als je een geweldig muzikant niet volgt. Natuurlijk: er is nog zo veel andere muziek. Ook geweldig. Je kunt nu eenmaal niet alles volgen. Daarbij: je smaak wisselt nogal eens. Jazz, pop, folk, country, klassiek, er is zo verschrikkelijk veel.
Daarbij komt, dat je geld niet oneindig is, dus je kunt niet alles kopen wat je zou willen. Tegenwoordig is dat iets anders natuurlijk, je kunt zo ongeveer alles gratis downloaden. Maar dat vind ik toch wel eens een probleem. De muzikanten moeten ook iets verdienen, tenslotte. Natuurlijk, als ik iets van pakweg de Stones wil hebben, dan ga ik daar niet voor betalen. Het komt wel goed met hun oude dag (die natuurlijk al –laten we zeggen- tien jaar geleden begonnen is). Maar voor de mensen die niet bij de verschrikkelijk-populaire-muziek horen, is dat toch wat moeilijker. Niet iedereen die leuke muziek maakt, moet per se miljonair worden natuurlijk, als ze gewoon de muziek kunnen blijven maken die ze willen maken, is het wat mij betreft prima. Maar ze mogen ook wel eens iets extra’s.

Daarom was ik blij vanmiddag het bericht te horen dat Han Bennink een of andere prestigieuze Duitse prijs had gekregen. Han Bennink. Nog zo iemand die ik niet volg, maar die als grootheid in mijn achterhoofd zit. Vanmiddag zat hij bij Radio 1. ‘Een hele eer, meneer Bennink’ zei de presentatrice ‘maar dat is niet het belangrijkste, he?’ ‘Nee, dat is het geld. 15.000 Euro!’
Bennink heb ik een paar keer live gezien. Mijn favoriete optreden is lang geleden, toen Maastricht nog een jazzkelder had. Op de Ezelmarkt. Ik herinner me nog precies hoe blij en vrolijk ik daarvan werd (wat in die jazzkelder overigens niet door iedereen gewaardeerd werd: jazz is een serieuze zaak!). Na afloop van het concert werd er een lp van Billie Holiday gedraaid. ‘Ach ja, natuurlijk, Billie Holiday, dat was te verwachten,’ zei een mevrouw die wanhopig probeerde cool te blijven. Ik keek haar verbaasd aan. Billie Holiday werd afgedaan als mainstream. Ik was hier te gast bij hogeschooljazz. Maar dat lag, veronderstel ik, niet aan Han Bennink.

Hieronder: 
Han Bennink on Cheese Kit Diptych - Part 1/3


Deel 2
Deel 3

20 apr 2013

Alvin Lee (Nottingham, 19 december 1944 - Spanje, 6 maart 2013)



Goh.
Ik ontdek net, redelijk toevallig, dat Alvin Lee is overleden. Op 6 maart jl.
Alvin Lee was de lead-gitarist van Ten Years After. Hij is 68 geworden. Tien jaar ouder dan ik nu ben.

Toch nog knap voor iemand die er op Woodstock al niet erg florissant uitzag. Niet dat ik daarbij was. Maar ik kijk nu (nog maar eens ) naar een Youtube-filmpje van dat optreden. I’m Going Home blijft een magnifiek nummer. Na Ten Years After (dat hij in 1972 verliet) heb ik hem niet meer gevolgd. Dat hoefde ook niet, want hoewel hij een geweldig gitarist was, speelde hij een genre muziek dat redelijk opzwepend kon zijn, maar tegelijkertijd te zeer vervuld van ego. Ongetwijfeld heeft hij ook na Ten Years After veel mooie dingen gedaan. Ik begrijp van Wikipedia dat hij met een zekere regelmaat iets met George Harrison ondernam. Dat neemt me wel voor hem in.
Ik herinner me hem vooral (niet) van een concert dat Ten Years After ergens aan het eind van mijn middelbare-schoolperiode gaf in Amsterdam. Het staat me nog helder voor de geest dat we langs een gracht (vraag me niet welke) naar de plaats van het concert gingen (geen idee waar).
Verder weet ik nog vrij goed dat ik de volgende ochtend wakker werd in een
sleep-in. En dat ik me vrij ongemakkelijk voelde bij het ontbijt. Ik had een zwaar hoofd. Te veel gerookt de avond ervoor. Shit, zoals het toen heette, maakte me altijd vrij onzeker. De dag erna.
Van het concert herinner ik me weinig. I’m Going Home werd gespeeld, geloof ik. Woodchoppers Ball ook, denk ik, hoop ik. Het zijn in ieder geval de nummers waarmee ik nu het meeste kan.
Verder was Alvin Lee iemand die ik graag zou hebben ontmoet. Spelend op de hoek van een straat. Ergens in een vreemde stad. En dan helemaal verbaasd en verguld zijn. Wow, wat een gitarist. Virtuoos en alleen. Verliefd op zijn gitaar en dus op zichzelf. Zoiets was het, denk ik. Ik hoop dat ik me vergis.

Een maand na zijn dood stond een optreden gepland in de Olympia in Parijs. Samen met Johnny Winter. 2 Légendes de la Guitare. Die planning moest veranderd worden. De show kreeg de naam Johnny Winter & Guests maar het werd een Tribute to Alvin Lee. De deuren gingen open en zo’n 1500 mensen stroomden binnen terwijl I’m Going Home op vol volume werd afgespeeld.


13 apr 2013

Meester Ju of Da Yu: een controverse



“De pogingen van de Chinese autoriteiten de rol van Meester Ju binnen de Chinese filosofie, ja zelfs binnen de gehele Chinese geschiedenis te verkleinen, is ons al lang een doorn in het oog. Het toewijzen van een van zijn uitspraken aan een andere (veel oudere) grootheid uit de Chinese geschiedenis toont tegelijkertijd de minachting en de angst voor de waarheid bij de huidige machthebbers duidelijk aan.” Zo begint een pamflet dat de afgelopen maanden zowel virtueel als fysiek over China en de wereld is verspreid. Hoewel niet opgeëist en ook niet bewijsbaar, is dit pamflet zonder enige twijfel afkomstig van de Volgelingen van Meester Ju. Dit geheime genootschap verzet zich al sinds zijn oprichting in 1949 tegen de “Dwalingen van Confucius en Lao Tse, ook in hun
Drieklovendam
moderne (post-) communistische vorm.” De laatste jaren richt het verzet zich niet alleen tegen de “culturele usurpatie van de wijsheid van Meester Ju, maar met grote nadruk ook tegen de fysieke annihilatie van de woongebieden van grote massa’s volgelingen door middel van de aanleg van gigantische stuwdammen, vooral tegen de inmiddels in werking gestelde (2006-2012) Drieklovendam in de Jangtsekiang.” Ongeveer anderhalf tot twee miljoen mensen moesten gedwongen verhuizen in verband met de bouw van de dam. Volgens het pamflet had zeker de helft van deze ‘gedeporteerden’ een traditionele band met de filosofie van Ju.

De directe aanleiding tot het verschijnen van het pamflet is de publicatie van een
Yu de Grote aan de Hoangho
gedicht, of beter een wijsheid die door de autoriteiten wordt toegewezen aan de Grote Yu (Da Yu , ca. 2200 - 2100 v. Chr.) Deze Yu is volgens de legende de zoon van Gun, een minister van keizer Yao die tot opdracht had iets te doen aan de veel voorkomende overstromingen van de Gele Rivier (Hoangho). Gun ging voortvarend te werk en bouwde honderden kilometers aan dijken langs de oevers van de onbetrouwbare rivier. Maar het bleek niet genoeg. Bij een volgend hoogwater braken de dijken en duizenden mensen kwamen om, de economische schade was enorm. Gun werd ter dood veroordeeld, maar zijn opdracht werd doorgegeven aan zijn zoon Yu. Dit alles gebeurde een paar dagen na Yu’s huwelijk. Yu zwoer zijn huis niet meer te betreden, zijn vrouw niet meer te bezoeken tot het probleem met de rivier was opgelost. Pas dertien jaar later wist hij dat door omleidingen in de rivier en de aanleg van talloze kanalen te bewerkstelligen. De dank van de keizer was groot. Na diens dood werd Yu zelf keizer en zodoende de grondlegger van de eerste dynastie.

Mao's gedicht 'zwemmen' op monument Wuhan*
Aan deze Yu werd de wijsheid toegeschreven die twee weken geleden door het Literair-Historisch Comité van de CP van China (LHCCPC) schijnbaar uit het niets werd gepubliceerd. De vindplaats bleef opmerkelijk vaag: een inmiddels verdronken archief in het stuwmeer van de Drieklovendam.
“Hoe zou,” zeggen de tegenstanders van de dam en de aanhangers van Ju “een werk van die vroege keizer, die werkte en regeerde aan de oevers van de Gele Rivier nou net bewaard worden in de buurt van dat andere grote waterhuishoudelijke probleem, de Jangtsekiang of Blauwe Rivier?” Daarbij is er van Yu de Grote geen enkel ander literair werk overgeleverd.

Waarover gaat het eigenlijk? Hieronder staat het omstreden gedicht, zoals vertaald door de autoriteiten. Er staat een aantekening bij dat een vertaling vanuit het Chinees naar een westerse taal altijd een hachelijke zaak is. In het oppositionele pamflet staat de vertaling met maar een verschil: het ‘was’ in de voorlaatste regel staat hier als ‘is’.


zoveel dood
de meeste mensen zijn dood
dat valt eenvoudig te berekenen
vraag is: kan het anders zijn?
vraag is: was er ooit meer toekomst
dan verleden?


“Simpel. De autoriteiten willen hun omstreden projecten een historische boost geven.” Zegt X., een Ju-adept die al jarenlang in Nederland verblijft. Hij wil niet met naam en toenaam bekend worden, omdat ook binnen de Chinese gemeenschap in Nederland de controverse speelt. “Niet zo extreem als in China zelf, maar ik maak er geen vrienden mee als ik hier openlijk Ju’s kant kies. Ju’s onvoorspelbaarheid, zijn anarchisme is ook eeuwen na zijn optreden te wild, te onzeker makend om populair te zijn.”
Gevraagd naar de vertaling zegt hij: “Natuurlijk moet het ‘is’ zijn: Ju stelt nooit een vraag aan het verleden. Het is een nieuwe Ju. En dat is een kleine revolutie.”




* In zijn gedicht 'zwemmen' voorziet Mao de bouw van stenen muren tegen een overstroming als die van Wuhan (1954). Hieronder het gedicht in Engelse vertaling.

I have just drunk the waters of Changsha 
Mao Ze Dong zwemt in de Yangtse.

And come to eat the fish of Wuchang. 
Now I am swimming across the great Yangtze, 
Looking afar to the open sky of Chu. 
Let the wind blow and waves beat, 
Better far than idly strolling in courtyard. 
Today I am at ease. 
It was by a stream that the Master said --
 "Thus do things flow away!"

Sails move with the wind. 
Tortoise and Snake are still. 
Great plans are afoot: 
A bridge will fly to span the north and south, 
Turning a deep chasm into a thoroughfare; 
Walls of stones will stand upstream to the west 
To hold back Wushan's clouds and rain 
Till a smooth lake rises in the narrow gorges. 
The mountain goddess if she is still there 
Will marvel at a world so changed.