Kevin Ayers en de tijd

Kevin Ayers

Dit wordt geen necrologie. Ik kan geen necrologieën schrijven. Zeker niet over iemand die ik niet ken en van wiens carrière ik eigenlijk alleen het prille begin ken. Maar mijn onkunde is geen probleem, want Kevin Ayers (1944-2013) zal in talloze tv- en radioprogramma’s, in alle kranten en op duizenden internetpagina’s herdacht en herbesproken worden. En terecht, want iemand die een zo grote rol speelt op een zo geweldig album verdient het op een waardige manier doodgeschreven te worden. 

Dat album is natuurlijk de eerste van The Soft Machine (later Volume One genoemd). Twee nummers van dat album heb ik gebruikt in een blog dat de titel van een van die nummers draagt: Hope for Happiness. Nog steeds een van de mooiste nummers die ik ken. Samen met Joy of a Toy en de reprise van het openingsnummer valt het via dat blog te beluisteren. (Maar dat kan uiteraard ook gewoon via Youtube.) Het lied hoort in dat blog bij een wazige herinnering uit mijn tienerjaren. Het andere lied, Why are we sleeping, wordt alleen genoemd en dient ter versterking van de stonede sferen waarin we toen verkeerden.

Het bekendste Ayers-nummer op die LP is denk ik We did it again een nummer van 3:46 dat tijdens een optreden in Saint-Tropez werd uitgerekt tot een mantraeske lengte van meer dan een half uur. Volgens andere bronnen zelfs een uur. Daar had ik graag bij willen zijn. Maar het was 13 augustus 1967 en ik 13. Ik denk niet dat mijn ouders het goed hadden gevonden.

In 1967 kende ik The Soft Machine nog helemaal niet. De Beatles en de Stones en andere tophitproducenten wel. Ik luisterde trouw naar de top-zoveel op Radio Luxemburg (gesponsord door Elnett Satin). Ik was altijd blij als er eens een goed nummer gedraaid werd. Maar twee jaar eerder had ik ook enthousiast meegezongen met Chris Andrews: het gruwelijke I’m her Yesterday Man. In 1966 vond ik HankyPanky van Tommy James & The Shondells al een verschrikking, Daydream van de Lovin’ Spoonful een pracht.

Er was iets aan het veranderen. Het Point of no Return leg ik tegenwoordig tussen New York Mining Disaster 1941(1967) van de Bee Gees en hun volgende hit: To Love Somebody (1967). Het eerstgenoemde vond ik nog prachtig, het andere bagger (terwijl van dat nummer door andere artiesten weer prachtige covers gemaakt zijn: Eric Burdon en Nina Simone o.a., maar die ontdekte ik pas later).

De belangrijkste schakel die ik in die periode maakte was (denk ik) die van single naar LP. Die van: muziek overkomt je (via de top 40) naar: muziek kies je. Een LP was duur en kwam zelden in zijn geheel op de radio.

Daarbij werden in die tijd de nummers ook steeds langer. Soft Machine kwam bijvoorbeeld met Third, hun derde (1970), waarop elk van de vier nummers een LP-kant besloeg, pakweg twintig minuten dus. Die LP, realiseer ik me nu pas, kende ik eerder dan de eerste. Een heel normaal verschijnsel eigenlijk: je leert muziek kennen en je gaat daarna op zoek naar andere uitgaven van dezelfde band. Of die eerder of later opgenomen is, maakt niet echt uit.

Behalve als je in later jaren een blog schrijft over puberen in een periode waarin de populaire muziek nogal wat veranderingen ondergaat. En dat dan ook nog in een onooglijke stad als Heerlen, waar alles toch al te laat gebeurt, waar carnavalsmuziek en Duitse Schlagers de boventoon voeren en waar Bill Haley en Edith Piaff de status van geliefde exoten niet kunnen ontstijgen. Verder is van invloed dat je sinds Karel-de-Grote-ontkenner Heribert Illig best enigszins met de tijd mag sjoemelen.

In zo’n tijdsgewricht, in een dergelijke stad en bij dat soort puber moet een nummer als We did it again in de persoonlijke beleving vooraf zijn gegaan aan de andere (belangrijke) muziek. Ook als dat (bij nader onderzoek) niet zo blijkt te zijn. We passen dan gewoon de biografie aan, aan Kevin Ayers. Ervan uitgaande dat ik de derde van Soft Machine in 1970 heb leren kennen (maar dat staat niet vast), schat ik dat ik Volume One in 1971 in ieder geval wel eens gehoord zal hebben. Drie jaar na het verschijnen van de LP. Eigenlijk ben ik dan ook minstens drie jaar ouder dan mijn huidige 58 jaren. 

Overigens: De titel van het nummer doet niet helemaal recht aan de inhoud. Het heet We did it again, maar de tekst bestaat vooral uit de eindeloze herhaling van het zinnetje I did it again. Zo kijk ik trouwens ook wel terug op die tijd.

Hier achtereenvolgens Save Yourself, Priscilla, Lullabye Letter en We Did It Again.