Nederland bipolair?

Bipolair

Vanmorgen sprak Sven Kockelmans in zijn radio 1-programma Goede Morgen Nederland een meneer over de moodswings waaraan ons land de laatste jaren onderhevig is. Gezamenlijk kwamen ze tot de conclusie dat de natie bipolair is. Ik kon me wel vinden in die conclusie. Matthijs van Nieuwkerk refereerde aan die uitzending toen hij vanavond in DWDD met een columniste sprak die nogal wat kritiek kreeg vanwege een stuk waarin ze sommige randverschijnselen rond de dood van de twee broertjes nogal kritisch besprak. In beide programma’s werd ook iets gezegd over de uiterst negatieve reacties die Alexander Klöpping kreeg vanwege een tweet die niets te maken had met het hele geval, net omdat die tweet er niets mee te maken had. Hoe kon hij zich bezighouden met triviale zaken als een zelfrijdende auto!


Ik vond de omschrijving van Nederland als bipolair wel leuk. Ze riep een soort Schadenfreude bij me op. 'Zie je wel…' zei ik tegen mezelf: 'je leeft in een achterlijk land'. Al is de gelijkstelling van bipolair met achterlijk natuurlijk volslagen idioot. Maar kun je een ziekte op een land projecteren, als zelfs bij een griepgolf maar een paar procent van de bevolking daadwerkelijk ziek is? Om die vraag te beantwoorden moeten we eerst een belangrijk aspect van die stoornis nader bestuderen. 

Als je als leek iets wil weten over bipolaire stoornis dan kom je al gauw terecht bij Stephen Fry. Vooral The Secret Life of the Manic Depressive, deel 1 en deel 2 zijn goede ingangen. Zoals het meeste waaraan Fry meewerkt gewoon erg goed is. In mijn blog over DSM-V heb ik een video geplaatst waarin hij in QI al het een en ander over bipolariteit zegt. Hij legt er vooral de nadruk op het gevoel voor humor dat veel manisch-depressieven schijnen te hebben. 

Engelse humor

Maar kan een land humor hebben? En zo ja, welke? Engelse humor wordt door velen als het summum gezien. Ik sluit me daar graag bij aan. Duitsers daarentegen hebben geen humor. Daar sluit ik me iets minder bij aan, maar ik herken er ook wel iets in. Belgen, Vlamingen althans - de Walen ken ik wat dat betreft minder goed - hebben veelal een nogal absurde humor die mij vaak erg goed bevalt, maar die ook erg oubollig kan zijn. 

Daartussen ligt Nederland. De Nederlandse humor (voor zover aanwezig) heeft volgens mij alles te maken met de Tachtigjarige Oorlog. Dat is een boude bewering die ik met niets kan staven. Maar het is een humor gericht tegen de Spanjaarden, tegen de anderen. Nederland is goed in jij-bakken. Iemand afzeiken. Voor lul zetten. Nederland lacht om anderen, niet om zichzelf. Nederland neemt zichzelf erg serieus. Zo serieus dat er in tijden van crisis voor de rest van de wereld weinig tijd en animo overblijft. Andere landen worden gedefinieerd in één woord: geitenneukers, knoflookvreters, fietsendieven. Zo houden we het overzichtelijk en we kunnen ook onze lust tot schofferen weer eens lekker uitleven: Zo, dat heb ik toch maar gezegd! Maar dat heeft niets te maken met bipolariteit. Het heeft te maken met een mentale leeftijd. 

Puber

Nederland reageert als een puberende Calimero. Alles wat er gebeurt, of het nou om Griekse leningen gaat, om Poolse aspergestekers of om een burgeroorlog in Syrië, alles gebeurt met het hogere doel Nederland te naaien. En intussen zijn we een zielig landje geworden. We hebben puistjes en niemand vindt ons nog leuk. Erger nog, we weten zelf ook dat we er niet meer uitzien. Het enige dat tijdelijk opluchting verschaft, is collectieve masturbatie bij (pakweg) een inhuldiging of een songfestival. We zijn wanhopig op zoek naar volwassenheid.