“De
pogingen van de Chinese autoriteiten de rol van Meester Ju binnen de Chinese
filosofie, ja zelfs binnen de gehele Chinese geschiedenis te verkleinen, is ons
al lang een doorn in het oog. Het toewijzen van een van zijn uitspraken aan een
andere (veel oudere) grootheid uit de Chinese geschiedenis toont tegelijkertijd
de minachting en de angst voor de waarheid bij de huidige machthebbers duidelijk
aan.” Zo begint een pamflet dat de afgelopen maanden zowel virtueel als fysiek over
China en de wereld is verspreid. Hoewel niet opgeëist en ook niet bewijsbaar,
is dit pamflet zonder enige twijfel afkomstig van de Volgelingen van Meester Ju.
Dit geheime genootschap verzet zich al sinds zijn oprichting in 1949 tegen de “Dwalingen
van Confucius en Lao Tse, ook in hun
moderne (post-) communistische vorm.” De
laatste jaren richt het verzet zich niet alleen tegen de “culturele usurpatie
van de wijsheid van Meester Ju, maar met grote nadruk ook tegen de fysieke
annihilatie van de woongebieden van grote massa’s volgelingen door middel van
de aanleg van gigantische stuwdammen, vooral tegen de inmiddels in werking
gestelde (2006-2012) Drieklovendam in de Jangtsekiang.” Ongeveer anderhalf tot
twee miljoen mensen moesten gedwongen verhuizen in verband met de bouw van de
dam. Volgens het pamflet had zeker de helft van deze ‘gedeporteerden’ een
traditionele band met de filosofie van Ju.
 |
| Drieklovendam |
De
directe aanleiding tot het verschijnen van het pamflet is de publicatie van een
gedicht, of beter een wijsheid die door de autoriteiten wordt toegewezen aan de
Grote Yu (Da Yu 大禹, ca. 2200 - 2100 v. Chr.) Deze Yu is
volgens de legende de zoon van Gun, een minister van keizer Yao die tot
opdracht had iets te doen aan de veel voorkomende overstromingen van de Gele
Rivier (Hoangho). Gun ging voortvarend te werk en bouwde honderden kilometers
aan dijken langs de oevers van de onbetrouwbare rivier. Maar het bleek niet
genoeg. Bij een volgend hoogwater braken de dijken en duizenden mensen kwamen
om, de economische schade was enorm. Gun werd ter dood veroordeeld, maar zijn
opdracht werd doorgegeven aan zijn zoon Yu. Dit alles gebeurde een paar dagen
na Yu’s huwelijk. Yu zwoer zijn huis niet meer te betreden, zijn vrouw niet meer
te bezoeken tot het probleem met de rivier was opgelost. Pas dertien jaar later
wist hij dat door omleidingen in de rivier en de aanleg van talloze kanalen te bewerkstelligen.
De dank van de keizer was groot. Na diens dood werd Yu zelf keizer en zodoende
de grondlegger van de eerste dynastie.
 |
| Yu de Grote aan de Hoangho |
 | |||||||||
| Mao's gedicht 'zwemmen' op monument Wuhan* |
Aan deze
Yu werd de wijsheid toegeschreven die twee weken geleden door het Literair-Historisch
Comité van de CP van China (LHCCPC) schijnbaar uit het niets werd gepubliceerd.
De vindplaats bleef opmerkelijk vaag: een inmiddels verdronken archief in het
stuwmeer van de Drieklovendam.
“Hoe zou,”
zeggen de tegenstanders van de dam en de aanhangers van Ju “een werk van die
vroege keizer, die werkte en regeerde aan de oevers van de Gele Rivier nou net
bewaard worden in de buurt van dat andere grote waterhuishoudelijke probleem,
de Jangtsekiang of Blauwe Rivier?” Daarbij is er van Yu de Grote geen enkel
ander literair werk overgeleverd.
Waarover
gaat het eigenlijk? Hieronder staat het omstreden gedicht, zoals vertaald door
de autoriteiten. Er staat een aantekening bij dat een vertaling vanuit het
Chinees naar een westerse taal altijd een hachelijke zaak is. In het oppositionele pamflet
staat de vertaling met maar een verschil: het ‘was’ in de voorlaatste regel staat
hier als ‘is’.
zoveel
dood
de meeste mensen zijn dood
dat valt eenvoudig te berekenen
vraag is: kan het anders zijn?
vraag is: was er ooit meer toekomst
dan verleden?
“Simpel.
De autoriteiten willen hun omstreden projecten een historische boost geven.” Zegt
X., een Ju-adept die al jarenlang in Nederland verblijft. Hij wil niet met naam
en toenaam bekend worden, omdat ook binnen de Chinese gemeenschap in Nederland
de controverse speelt. “Niet zo extreem als in China zelf, maar ik maak er geen
vrienden mee als ik hier openlijk Ju’s kant kies. Ju’s onvoorspelbaarheid, zijn
anarchisme is ook eeuwen na zijn optreden te wild, te onzeker makend om
populair te zijn.”
Gevraagd
naar de vertaling zegt hij: “Natuurlijk moet het ‘is’ zijn: Ju stelt nooit een
vraag aan het verleden. Het is een nieuwe Ju. En dat is een kleine revolutie.”
* In zijn gedicht 'zwemmen' voorziet Mao de bouw van stenen muren tegen een overstroming als die van Wuhan (1954). Hieronder het gedicht in Engelse vertaling.
 |
| Mao Ze Dong zwemt in de Yangtse. |
And come to eat the fish of Wuchang.
Now I am swimming across the great Yangtze,
Looking afar to the open sky of Chu.
Let the wind blow and waves beat,
Better far than idly strolling in courtyard.
Today I am at ease.
It was by a stream that the Master said --
"Thus do things flow away!"
Sails move with the wind.
Tortoise and Snake are still.
Great plans are afoot:
A bridge will fly to span the north and south,
Turning a deep chasm into a thoroughfare;
Walls of stones will stand upstream to the west
To hold back Wushan's clouds and rain
Till a smooth lake rises in the narrow gorges.
The mountain goddess if she is still there
Will marvel at a world so changed.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten