23 jan 2016

Snökuken

Het beste bericht van dit jaar is binnen. Gelukkig al vroeg, zodat we 2016 goed door kunnen komen.
Ik hoorde het bericht op Radio 1 toen ik van mijn werk naar huis en naar het weekend reed. Ik zal het verhaal hier kort noteren voor de mensen die er nog niet van gehoord hebben via de social media, waar het deze middag trending was. Het gaat over Snökuken oftewel een sneeuwpenis. Die penis was te vinden in Göteborg.
Ik weet niet wie de eerste versie heeft gemaakt op een of ander meertje in die stad. Maar omwonenden namen er aanstoot aan. En zo werd het al een soort kunst. De gemeente werd gebeld en besloot dat de stad niet geassocieerd moest worden met deze ijskoude fallus. De brandweer werd op pad gestuurd, maar moest al gauw melden dat het ding niet verwijderd kon worden. Het ijs waarop de afbeelding te vinden was, was veel te dun geworden. Een glazenwassersbedrijf bood uitkomst: met een lange glazenwassersborstel werd het geval weggepoetst. 
De penis had intussen wel een redelijk grote schare fans weten te verzamelen. Die zetten hun bezwaren tegen deze beperking van de vrijheid van meningsuiting massaal op allerlei social media, o.a. Facebook. De glazenwasser ontdekte dat en besefte dat hij een ernstige fout had gemaakt. Hij reageerde op de Facebookpagina die was geopend om het verlies van het kunstwerk te betreuren. Hij betuigde zijn spijt. Hij noemde de originele sneeuwpik kunst, merkte op dat kunst nooit verwijderd mag worden en beloofde iets te doen aan het probleem. Hij nam een handig sneeuwblazertje mee naar een veldje aan de rand van de stad en vormde zo een nog veel grotere en betere penis.

Deze man (Emilian Sava) verdient een standbeeld. Niet om de afbeelding van de gigantische penis (geschat op zo'n 100m lengte), helemaal niet om het verwijderen van de eerdere kleinere versie (ca 10m) van een broeder in de kunst waarvan hij waarschijnlijk ook de naam niet wist. Nee, omdat hij binnen een paar dagen een reis heeft gemaakt. Een wereldreis. 
In den beginne was hij waarschijnlijk een eenvoudige glazenwasser die een kans zag bij de gemeente Göteborg in the picture te komen. "Ik ruim die rotzooi wel voor jullie op! Denken jullie aan me als er nog ramen te lappen vallen?" Hij liet zijn werkzaamheden filmen. Dat filmpje zou hij op Facebook zetten, misschien leverde het hem ook nog andere klanten op.

Thuisgekomen vertelde hij zijn vrouw over zijn belevenissen van die dag. "Weet je wat ik vandaag gedaan heb? Ik heb die pik weggehaald van die vijver! Leuk he?" 'Leuk." zei zijn vrouw. 
Die avond plaatste hij het filmpje en keek nog wat rond op Facebook. Hij ontdekte de commotie. Zijn geweten begon te knagen. Hij stelde zich talloze mensen voor die langs dat vijvertje hadden gewandeld, daar een grote Snökuken hadden ontdekt, en een grijns, of op zijn minst een glimlach niet hadden kunnen onderdrukken. Schuld knaagde. En schuld, dat weten we, is de basis van alle kunst. Hij sliep slecht die nacht.

Fröken (zijn vrouw) voelde die nacht al gauw een zekere koelte in bed. Emilian was al opgestaan, ze hoorde hem rommelen in het schuurtje achter in de tuin, ze hoorde hoe hij zijn auto startte, 'Ik hou van je, gek,' mompelde ze en draaide zich nog eens om.

In de vroege ochtend vormde Emilian de nieuwe sneeuwpik. Ook deze activiteit liet hij filmen. Ook dit filmpje wilde hij op Facebook zetten, maar met een andere, een betere intentie. Dit was kunst, wist hij. Kunst en bescherming, verdediging van kunst. Deze pik had een boodschap. controversieel misschien, maar een boodschap. De vrijheid van menigsuiting natuurlijk: als iemand een pik wilde tekenen in de sneeuw dan moest dat kunnen. Maar het ging verder. Het had ook te maken met de nieuwste ontwikkelingen in zijn land en in Europa. De toegenomen onverdraagzaamheid, de groeiende angst. En van de andere kant het allerzijds toegenomen onbegrip voor vrijheden die hier zo lang normaal waren geweest. 
Hij vermoedde dat een honderdvijftig meter grote erecte penis niet door iedereen zou worden begrepen als een symbool van liefde en begrip. Maar kunst, dacht hij, is nooit eenduidig. 

Intussen floreert Emilians bedrijf. Iedereen belt of mailt hem. Tv en radio, kranten, bloggers. Hij neemt mensen in dienst. Geld stroomt binnen. Hij gaat met Fröken naar het duurste restaurant van de stad, waar een kogelregen door het raam een einde maakt aan hun levens.
De daders zijn nooit gevonden.


Maar nee, zo gaat het niet. Emilian, mijn Emilian en zijn Fröken leven nog, alle drie, natuurlijk. Want dat verdienen ze, al bestaat alleen de eerste. Dit zijn de verhalen die blijven, moeten blijven. Dit zijn verhalen waarin is nagedacht en die (daarom) een eind maken aan de idiotie van de extremen.


Het filmpje